手搏
Shoubo Boğuşmak

Shoubo Boğuşmak
Shoubo, ellerle boğuşmak anlamına gelir. Shoubo, bir bakıma, silah olmadan ortaya çıktığı sürece, boş el karşılıkı dövüşün, boğuşma tarzıdır. Bu göz önüne alındığında, insanların ellerle kavgaları vardır. Çünkü eski insanların yaşamlarında, insanlarla hayvanlar veya insanlar arasında genellikle göğüs göğüse kavgalar olmuştur. Chunqiu (mö.770-mö.476) ve Zhanguo (mö.475-mö,221) döneminde, Shoubo, özel bir beceri haline gelmiştir. Han (mö.206-ms.23) hanedanlığı döneminde büyük bir gelişme yaşadı, bu esas olarak 3 açıdan kendini göstermiştir:
1. Bir çok Shoubo tekniği ve yöntemi oluşturulmuş; Juji (kapma), Jibei (karşılık vermek), Pangji (yandan saldırı), Jiji (ani vurma), Xiangpi (karşı sakinlik), Wolu (yatarak yuvarlanma) vb. teknik ve isimler ortaya çıkmıştır.
2. Shoubo'nun takma adı ortaya çıkmış, ve açıkça Jiaodi'den ayırt edilmiştir.
3. Orduda, askeri personeli değerlendirmenin bir yolu olarak Shoubo boğuşması kullanılmıştır. Daha sonraki tarihlerde, Wushu'da çeşitli dövüş sanatları formlarının iyileşmesi ve gelişimiyle, Shoubo adı yavaş yavaş insanlar tarafından anılmaya başlamıştır.
Qin (mö.221-mö.206) ve Han (mö.206-ms.23) hanedanlıkları döneminde, saldırgan ve savunmacı bir savaş sanatı olarak, Shoubo dövüşü geniş çapta yayılmıştır. Qin (mö.221-mö.206) hanedanlığından itibaren, Shoubo müsabakaları daha resmi hale geldi. Han (mö.206-ms.23) hanedanlığında Shoubo'ya Bian (aniden azmak) veya Bian (acemi subay) deniyordu. Han kayıtları Ganyanshou makalesinde, "Bir süreliğine Bian, ömrü uzatma denemesidir", "Bian, Shoubo'dur. Shoubo ile savaşçıları sınayın, ayrıca el ile pratik bir tekniktir" diye bahseder. Açıkçası, Shoubo ve Jiaodi iki farklı konudur. Han (mö.206-ms.220) hanedanlığının sonunda ve Wei (220-265) hanedanlığının başlarında, Su Lin şunu söylemiştir: "Shoubo, Bian'dır ve Jiaoli de bir oyundur". Görüldüğü gibi Shoubo veJiaoli aynı şey değildir. Tang (618-907) hanedanlığı önemli kişilerinden biri olan Yan Shigu şöyle düşünmüştür: "Shoubo, Bian'dır ve Jiaoli'de dövüş sanatı oyundur". Qing (1644-1911) hanedanlığındaki önemli bir kişi olan Wang Xianqian'ın notunda ise: "Bugün söylenen Guanshuai." Çeşitli veriler, Shoubo'nun Jiaodi'den farklı olduğunu göstermektedir. Fakat, Ti (tekmeleme), Da (vurma) ve Na (tutma), Shoubo'nun bir kombinasyonu olarak kullanır.
Efsaneye göre Shuaishu, 4000 yıldan daha uzun bir süre önce Huang Di (Sarı imparator) döneminde ortaya çıktı. Yin ve Shang dönemi (mö.1600-mö.1066), Kaplumbağa kabuğu üzerindeki hiyeroglifler, Jiao, Di, Jiao, Li, Bo karakterlerinin ilkel prototip formlarına sahiptir. Jiaoli, Zhou (mö.1066-mö.221) hanedanlığı döneminde önemli bir askeri eğitim yöntemi olarak kullanılmıştır. Chunqiu (mö.770-mö.476) ile Zhanguo (mö.475-mö.221) döneminde, hem ordu hem de siviller Jiaoli'de yarıştılar. Qin (mö,221-mö,206) büyük birleşik hanedanlığın kuruluşundan bu yana, Jiaoshu güreşine bir çok isim verildi, Jiaoli, Jiaodi, Shoubo, Xiangbo, Xiangpi, Xiangzan, Xiaoli, Xiangguan, Zhengjiao, Xiangpu, Buku, Shanpu vb. Shuaijiao güreşi ve ardından Çin tarzı Shuaijiao güreşine kadar, Çin'deki çoklu etnik grupların mirası, entegrasyonu, dönüşümü ve alt tabakası yoluyla çok iyi bir yarışma sporu haline geldi.
Chunqiu (mö.770-mö.476) ile Zhanguo (mö.475-mö.221) döneminde kadar erken bir tarihte Quanyong (yumruk ve cesaret) terimi vardı. Ancak Qin (mö,221-mö,206) ve Han (mö.206-ms.23) hanedanlıklarına kadar Quanshu (yumruk sanatı) diye özel bir isim yoktu. Benzer anlamlar Bian (aniden azmak) ve Shoubo (elle boğuşmak)'yu içerir. Han kayıtları Yuandi makalesinde der ki: "anne babaya saygı ve zarafette aşırı istekli olmak iyi değildir, zamanın görüşü Bian (güreş), She (okçuluk), Wu (savaş) oyunlarıdır". Han kayıtları Yiwen yazılarının askeri beceriler kategorisinde, "Shoubo'nun 6 sayfası"nda (Ölü ve Kayıp) vardır. Bu şu anlama gelir, Han zamanında, Shoubo'nun gelişmesiyle ve çok yöntemleriyle Xiangbo olarak özel bir beceriye dönüşmüştür. Shoubo, boş el dövüş anlamındadır, sonraki nesillerin dövüş sanatları, bu temelde geliştirildi. Cao Pi'nin Dian Lun şahsi anlatısında şunları söylemiştir: "Su Wen (Deng) Zhanshan'ın kolları var, Xiao Wubing (şafağın 5 askeri) yani boş elleri ile göğüs göğüse mücadelede". O zamanlar boş elle ve kısa silahlarla "boş el ve göğüs göğüse mücadele" dövüşme kuralı vardı ve yeteneğinin hatırı sayılır bir seviyeye ulaştığı görülüyor.
Han hanedanlığında "Shoubo"nun daha fazla dövüş yöntemlerinin geliştirilmesi vardır. Bunun 2 delili vardır:
Birincisi, Zhang (elayası avuç) kavramı daha da derinleştirildi. Örneğin, Liu Xi'nin (aydın adı) "Bo" kelimesini açıkladığında, "4 parmak da vurmak için kullanılabilir" demiştir. Açıkçası, Liu Xi, "Bo"yu avuç içi saldırısı perspektifinden anlamaya daha fazla odaklanıyor, Han hanedanlığının Shoubo"sunun avuç içi kullanma tekniğine odaklandığını ortaya koyuyor, dövüş stilinin daha sofistike hale geldiğinin kanıtıdır.
İkincisi, Han hanedanlığındaki insanlar, insanları elleriyle vurma biçiminde zaten çok ayrıntılı bir ayrım yapmışlardır, bu "kelimeleri açıklamak"dan olabilir, "Shou" biraz da olsa kelimenin tam anlamıdır.
Bazılarını aşağıdaki gibi listelemeye çalışalım:
Pi: ters elle vurmak, Bai: iki elle vurmak, Di: yandan vurmak, Jiao: tutarak vurmak, Diao: aniden vurmak, Ao: kenardan vurmak, Ai: vuruşa karşılık vermek, Zhi: saplamak, Ying: ortadan vurmak, Que: darbeye vurmak, Fu: geçerken vurmak, Shen: derin vurmak, Keng: dövmek.
Antik "Jiaodi"nin kapsamı çok geniştir, Xiangpu bunun sadece bir parçasıdır. Song hanedanlığında, "Jiaodi" terimi, özellikle Shuaijiao faaliyetlerine atıfta bulunur, Xiangpu olarak da bilinir.
Jiaodi (güreş)'ye Baixi (opera)'de denir:
1- Zaji (akrobasi): Xuntong (direğin üzerinde performans, Tiaowan (bir kaç topu elde çevirme), Zousuo (ipin üzerinde denge yürüyüşü), Chongxia (matkap gibi çemberlerin içerisinden geçmek).
2- Huanshu (illüzyon): Tundao (bıçak yutmak), Tuhuo (ateş püskürtmek), Yiniumatou (inek ve atın kafalarını değiştirmek).
3- Wuda (dövüşçüler): Gunwu (sopa oyunu), Daowu (pala kılıç oyunu), Jianwu (ince kııç oyunu), Duida (karşılıklı dövüş).
4- Jiaxing Wudao (gerçek dışı dans), Daowu (dans), Gewuxi (şarkılı dans oyunu).
5- Shuaijiao Bisai (güreş yarışması).
Xiangpu, güreşe benzer bir spor faaliyetidir, Qin (mö.221-mö.206) ve Han (mö.206-ms.220) hanedanlıklarında Jiaodi olarak adlandırılmıştır, Nanbei (420-581) hanedanlarından güney Song (420-479) hanedanlığına kadar Xiangpu olarak adlandırılmıştır. Tang (618-907) hanedanlığı döneminde Japonya'ya tanıtıldı ve şu anda Japonya'da popüler bir güreş (Sumo) sporudur.
Günümüzde Xiangpu (Sumo) her zaman bir Japon dövüş sanatı olarak kabul edilmiştir, aslında Xiangpu eski Çin'de bir tür "Jiaodi" güreşiydi. Batı Han (mö.206-ms.23) hanedanlığının ilk yıllarında Jizhou'da (şimdi Hebei) bir halk oyunu popülerdi: Boynuzlu maske takarak birbirleriyle mücadele gücü ile yarışıyorlardı. Bu tür faaliyetler hem rekabet için hem de performans içindi ve "Jiaodi" olarak bilinirdi, diğer adıyla Chiyouxi eğlence operası.
Modern Shoubo, modern silahsız dövüştür. Yazarlar, onun hem "tarihi" hem de "modern" olduğunu anlatmaktadır. Gulao (tarihi) söylemi, çünkü "Shoubo" Jiaodi'nin bir diğer adıdır, Han (mö.206-ms.220) hanedanlığı kadar erken bir tarihte, birçok hanedanda kullanılmıştır, ve "Jiaoli", "Xiangpu" ve diğer isimler farklı şekilde adlandırılır, ancak içerik olarak boş el dövüştür; ayrıca, Qing (1644-1911) hanedanlığından önce, "Shoubo" tamamen "Ti (tekmelemek), Da (vurmak), Shuai (düşürmek) ve Na (tutmak)" idi, eski boş el dövüşün mirasını temsil eder. Shoubo'dan önce Xiandai (modern) kelimesinin eklenmesi, eski sporlardan farklı olduğunu ve ayrıca modern sporların ağırlık sınıflandırması şeklinde kullanıldığını ve aynı zamanda modern insanın fitness ve spor ihtiyaçlarına göre uyarlandığını gösterir.
手搏
手搏从某种意义上说,只要不用器械而展开的徒手相搏就是手搏。鉴此,有了人类就有了手搏,因为在远古人类的生活中,人与野兽或人与人之间经常会有徒手相搏。狭义的手搏指运用一定的技巧和方法徒手相搏,从这个意义上说,手搏应是与武术中的类似拳术的活动。春秋战国时期,手搏已成为一种专门的技能。汉代有了较大的发展,这主要表现在三个方面:
1、发明了很多手搏的技巧和方法,出现了拘击、击背、旁击、疾击、相僻、卧轮等手法和名称。
2、出现了手搏的别名,并把它与角抵明确区分开来。
3、军队中已把手搏作为考核军人的一种手段。在以后的历史中,随着武术中的各种拳术套路的兴盛和发展,手搏之名逐渐不为人们所提及。
秦汉时期,手搏作为一种攻防技击术,广为流传。从秦代开始,手搏比赛就比较正规了。汉代时,手搏称为“卞”或“弁”。《汉书•甘延寿传》记载“延寿试弁为期门”。“弁,手搏也。试武士用手搏,以手固实用之术也。”很明显,手搏和角抵是两个类型的不同的项目。汉末魏初人苏林说:“手搏为卞,角力为戏也”。可知手搏与角力并非一回事。唐代人颜师古认为:“手搏为卞,角力为武戏。”清代人王先谦注:“今谓之贯摔。”种种资料表明手搏不同于角抵,而是综合运用踢、打、拿的搏斗技术。
传说跤术诞生于距今四千多年的黄帝时期。殷商时代,龟甲上的象形文字中已有“角”“抵”“跤”“力”“搏”字的原始雏形。角力在周朝已作为军队练兵的重要手段,到春秋后期和战国时代,军队和民间都已有角力比赛。从秦建立大一统王朝起,跤术曾有过很多名称,从角力、角抵、手搏、相搏、相辟、相攒、校力、相贯、争交、相扑、布库、善扑等,到摔角、摔跤,再到中国式摔跤,经过中华多个民族传承、融合、改造、扬弃,成为一个非常优秀的竞技体育项目。
早在春秋战国时期即有“拳勇“一词,但到秦汉三国时尚无“拳术”这一专门的名称,意思与之相近的有“卞”、“手搏”。《汉书•哀帝纪》中说:“孝哀雅性不好声色,时览卞射武戏”。《汉书•艺文志》的兵技巧类中,记有“手搏六篇”(已亡佚)。这说明,汉时手搏已发展为具有多种方法相搏的专门技能。手博,即徒手搏击之意,后世的拳术,就是在此基础上发展起来的。曹丕《典论•自叙》说:“宿闻(邓)展善有手臂,晓五兵,又称其能空手入白刃。”当时即有徒手与短兵交手的“空手入白刃”一项,可知其技艺已达到相当水平。
到了汉代,“手搏”的打法更有长足发展。证据有二:
其一,掌的观念进一步深化。如刘熙《释名》在解释“搏”字时说:“四指广搏亦以击之也。”显然刘熙是比较侧重于从掌击的孰角度来理解“搏”的,透露出汉代手搏注重用掌的技术,证明打法已趋于精巧。
其二,汉代人对用手击人的方式已经有了相当细致的区分,这可以从《说文解字》“手”部的某些字上得其涯略。
试列举一些如下:
批:反手击也。捭:两手击也。抵:侧击也。摷:拘击也。扚:疾击也。摮:旁击也。挨:击背也。挃:刺也。摬:中击也。搉:敲击也。拂:过击也。抌:深击也。摼:擣头也。
古代的“角抵”的范围很广,相扑仅是其中一部分。到宋代,“角抵”一词才专指摔跤一类活动,亦称相扑。
角抵戏又叫百戏:
1、杂技:寻橦、跳丸、走索、冲狭。
2、幻术:吞刀、吐火、易牛马头。
3、武大:棍舞、刀舞、剑舞、对打。
4、假性舞蹈、舞蹈、歌舞戏。5、摔跤比赛
相扑,一种类似摔跤的体育活动,秦汉时期叫角抵,南北朝到南宋时期叫相扑。大约在唐朝时传入日本,现为流行于日本的一种摔跤运动。
现代,相扑一直被认为是日本的武技,其实,相扑原是中国古代“角抵”的一种。早在西汉初年,冀州(今河北)一带流行着一种民间游戏:人们戴着有角的面具互相比武、斗力。这种既是竞技又是表演的活动,被称为“角抵”,又名“蚩尤戏。
现代手搏即现代徒手搏击。笔者理解,她既“古老”,又“现代”。说“古老”,是因为“手搏”作为角抵的另一个称谓,早在汉朝就有,沿用多个朝代,与“角力”、“相扑”等名称叫法不一,但内容都是徒手搏击;还因为,“手搏”在清以前都是“踢打摔拿” 俱全,使用“手搏”这个称谓,表示对古代徒手搏击的传承。在手搏之前加“现代”二字,表明与古代竞技不同,也表明采用现代竞技以体重分级别等形式,还表明适应现代人健身、竞技的需求。
手搏
突厥通俻 Turk Tongbei
Copyright © ISaRI-Tr