Türk Tarihindeki Savaş Sanatları

5000 yıllık tarih boyunca Türkler, savaş alanlarında her zaman yer almışlardır. Bu nedenle, silahları kullanmayı iyi bilmişler ve yüksek seviyede savaş stratejisi geliştirmişlerdir. Büyük ordulara karşı birçok savaşı kazanmışlardır. Türklerin savaş alanlarındaki başarılarının altında yatan ise korkusuz olmaları, vücutlarının dirençli olması ve düşmanları ile çok iyi boğuşmalarıdır. Bu savaş alanlarında kendilerine has savaş sanatlarını kullandıklarından hiç şüphe yoktur. Günümüz Çin de, Tujue (Türk) ve Huimin (Müslüman) gibi halk azınlıklarının yaşadıkları bölgelere göre ortaya çıkan savaş sanatlarını inceleyelim.

TUJUE HUSHI: Türk Kaplan Tümeni; Türk ordusu aşiretlere göre teşkilatlanmıştır, yani bir kabile bir ordudur, Türk halkı, Han (mö.206-ms.220) döneminde bozkırlarda en derin izlenimi bırakmıştır, rüzgar gibi gelip giden, cesur ve savaşabilecek süvari kuvvetidir. Bu süvariler genelde 400.000 kişiye sahipti, sayı bozkır hanedanlığı kadar büyük olmasa da, çoğu zaman az sayıda kişiyle orduları yenebiliyorlar ve rakiplerini titretiyorlardı. Türk devletinin 3 kaplan tümeni, Türk hanlığının şahsi askerleriydi ve büyük Tang ordusuna eş değerdeydi. Kaplan tümeni, Türklerin en seçkin ve cesur birlikleridir, sadece Türklerin büyük hanları, hanların akrabaları ve soyluları yönetebilirdi.
Kaplan tümeni savaş gücü: Türk kaplan tümeni birlikleri, ülkenin dört bir yanından seçilmiş mükemmel Wuyi (dövüş sanatları) sahip erkeklerden sıkı eğitim almış seçkin askerlerdi, günümüzde özel kuvverler olarak da adlandırılır. Kaplan birlikleri, büyük han tarafından özel görevleri yerine getirmek ve büyük hanın güvenliğini korumak için verilen özel emirleri yerine getiren tüm birimlerdir. Genelde dövüşmesi kolay olmayan kaplan bölüğü Türk atı, aslen ünlü bir ürün olan "Helan" dır ve süvarilerin kullandığı atlar daha da iyidir. Türk atları, yaklaşık 140 cm vücut yüksekliği ile özellikle uzun değildir, ancak güçlü ve orantılıdır, bu da onları uzun mesafeli saldırılar için en uygun hale getirir. Tang imparatoru Taizong, Türk savaş atına çok hayrandı ve onların haberleşme enerjisine sahip olduklarına inanıyordu. Türk savaş atları ile donatılmış at koşum takımları da oldukça gelişmiştir. At gemlerinin tamamı demirden yapılır ve çiftler halinde kullanılır. Kancada iki delik ve ortasında bir bağ vardır. Toka, kayışın sıkılığını ayarlayabilen, genellikle demir, bakır veya kemikten yapılmış sağlam bir tokadır. Üzengiler genellikle geniş bir etriye levhası ve küçük deri delikleri olan 8 şekilli etriyelerdir. Bazı üzengi demirleri çok zarif bir şekilde yapılır, genellikle halka deliklerine ve üzengi plakalarına desenler işlenir ve bazen çimen ve ahşap damarlı gümüş kakmalarla işlenirdi. Üzengilerin kullanılması Türk süvarilerinin ayaklarına güçlü bir nokta verir ve savaşta basit bir yarığı kesme saldırısına dönüştürebilir, bu da muharebe etkinliğini büyük ölçüde artırırdı.
Kaplan tümeni silahları: Kaplan tümeni tarafından kullanılan silahlar kabaca 4 türe ayrılabilir: Sheyuanqi (uzun menzilli silahlar), Weitiwuqi (koruma silahları), Duanbingqi (kısa silahlar) ve Changbingqi (uzun silahlar). Özellikle Sheyuanqi (uzun menzilli silahlar), Gongshi (yay ve ok) ile Mingdi (ses çıkaran ok başları) içerir. Türk yayları genellikle ağaçtan, kulp ve uçlar ise daha çok hayvan kemiklerinden yapılırdı. Yay kolu genellikle 1,25 metre uzunluğundadır ve yay çekildiğinde her iki uç da M şeklinde bükülür. Kullanılan ok uçları çoğunlukla üçgen demir ve üç yapraklı ok uçlarıdır. Ok ucunda küçük bir delik vardır ve ok ucunun altında delinmiş bir kemik bilye vardır. Atıştan sonra rüzgarda ses çıkaracağı için "Mingdi" denir. Weitiwuqi (koruma silahları), Türk süvarilerinin giydiği zırhtır. Genel olarak düşünüldüğünde, zırh, muhafızlar için özel bir ekipmandır, Zhejie (yay kullanan Hun savaşçısı) ile Zhejie (işçi Hun savaşçısı) karıştırılmamalıdır. Duanbingqi (kısa silahlar) arasında Madao (pala kılıç), Bishou (hançerler) ve Jian (ince kılıç) bulunur. Pala kılıç ve hançer düz kulplardan yapılmıştır. Aradaki fark, ilkinin ağır olması ve ikincisinin bir kama olmasıdır. Kılıcın gövdesine oyulmuş desenlerle, kılıç çok zarif bir şekilde yapılmıştır ve muhtemelen soylular tarafından kuşanılılan yabancı bir eşyadır. Türk süvarilerinin kullandığı Changbingqi (uzun silahlar) Changmao (kargı) ve Maban (at tökezletme sopası)'dır. Changmao (kargı) da demirden yapılmıştır, kargının ucu dar ve prizmatiktir, son derece keskindir ve düşmanın ağır zırhını delebilir.
Kaplan tümeni statejisi: Taktikler, yüksek hızlı sportif savaş ile ayırt edilir. Suya alışık olmadıkları için, Türk süvarileri kışın nehir donduktan sonra genellikle güneyi işgal eder. Ve, sonbahardan hemen sonra, yağlı atlar güçlüdür ve Türklerin asker kullanması için iyi bir zamandır. Aynı zamanda, kuzeyin kış zamanında dondurucu soğuk vardır, çimleri ve kaynakların kuru olduğu güneydeki tarım alanlarının yağmalanmasıyla da meralarda insan ve hayvanların hayatta kalması sorununu çözmek mümkündür. Kısacası, teçhizat veya taktik seviyesi ne olursa olsun, Türk süvarileri o zamanın şartlarında çok ileriydi.
Kaplan tümeni askeri gücü: Kaplan tümeninde toplan 3 birlik vardır. 1.kaplan birliği savunma birliğidir, düşman cephesini araştırmak, saldırmak ve büyük hanı korumaktan sorumlu olan ön menzildeki kuvvettir, kaplan tümeninin seçkinleri arasında 15.000 ila 20.000 arasındadır. 2. kaplan birliği sol kanat savunma birliğidir, büyük hana karşı suikast saldırılarından korumaktan sorumlu sol güvenlik gücü 10.000 ila 15.000 arasındadır. 3. kaplan birliği sağ kanat savunma birliğidir, büyük hana karşı suikast saldırılarından korumaktan sorumlu sol güvenlik gücü 10.000 ila 15.000 arasındadır. Arka muhafız güvenliği, büyük hanın akrabalarının ve çocuklarının korunmasından sorumlu olan özel kaplan birliğidir.

SHOUBO: Shoubo stili, Chunqiu (mö.770-mö.476)'dan Zhanguo (mö.475-mö.221) dönemine kadar erken bir tarihte Quanyong (cesurca yumruklama) terimi vardı. Ancak, Qin (mö.221-mö.206) ve Han (mö.206-ms.220) hanedanlıkları döneminde Quanshu (yumruklama tekniği) için özel bir adlandırma yoktur. Bian (atılgan boğuşma) ve Shoubo (ellerle boğuşmak) gibi benzer anlamları vardır. Hanshu Aidiji eserinde şöyle der: "evlada dindarlığı ve zarifliği değil, Bian (boğuşmak), She (okçuluk), Wu (savaşmak) oyunlarını gösterin". Su Lin'in notunda ise; "Bian (atılgan boğuşma) için Shoubo (ellerle boğuşmak), Jiaoli (güreş) Wuxi (savaş oyunu)'dur. Görüldüğü üzere, Shoubo ve Jiaoli aynı şey değildir. Ban Gu, Suishu Jingjizhi ve JiuTangshu Yiwenzhi kayıtlarına göre, Sui (581-618) ve Tang (618-907) hanedanlıklarından önce ölmüş görünmektedir. Shoubo, Ban Gu tarafından Hanshu Yiwenzhi eserinin Bingshu bölümünün Bingjiqiao kategorisinde toplanmıştır. Ban Gu ayrıca, "yeteneklilik, el ve ayak eğitimi, silah kolaylığı, ürün organları, saldırı ve savunmanın galibiyetindedir" düşüncesini savunmuştur. Buna göre Shoubo (ellerle boğuşmak) bir tür el ve ayak eğitimi olarak görülmelidir. Han (mö.206-ms.220) hanedanlığı öncesi silahsız dövüş teknikleri üzerine özel bir kitaptı ve aynı zamanda bilinen en eski antik Çin dövüş sanatı kitabıydı.

SHUAIJIAO: Shuaijiao stili, Çin'deki en eski spor etkinliklerinden biriydi. Eski zamanlarda buna Jiaoli, Jiaodi, Xiangpu, Zhengjiao deniyordu. 5000 yıldan daha uzun bir süre önce, Huangdi döneminde dahi antik Shuaijiao güreş faaliyetleri vardı. Liji Yueling (ayinler kayıtları ve ay düzeni) kitabına göre, Zhou (mö.1066-mö.256) Hanedanlığı; Shuaijiao (güreş), Shejian (okçuluk) ve Jiache (koşum arabası) sürmeyi gibi 3 askeri eğitim öğeleri olarak listeledi. Qin (mö.221-mö.206) Hanedanlığı'nın sonundan, Han (mö.206-ms.23) Hanedanlığı imparatoru Jing'e kadar geçen yarım yüzyılda, Shuaijiao güreş faaliyetleri düşük bir seviyedeydi. Mö. 140 yılında, Han Hanedanlığı imparatoru Wu döneminde, Shuaijiao güreşi yeniden popüler hale geldi. Jin (265-420) Hanedanlığı'nda, Shuaijiao güreş müsabakaları çoğunlukla Yuanxiaojie (fener festivali) sırasında yapılırdı. Tang (618-907) Hanedanlığında yarışmalar daha çok ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde yapılır ve aynı zamanda saray eğlencesi olarak da kullanılırdı. Beş (907-960) Hanedanlık döneminde, Shuaijiao güreş teknikleri hafiflik ve çevikliği ön plana çıkardı ve çok sayıda ünlü oyuncu ortaya çıktı. Çin'de Shuaijiao güreşi ile ilgili ilk kitap olan Diao Luzi'nin Jiaoliji eseri (güreş gücü kayıtları) çıktı. Kadın güreşi Song (960-1279) Hanedanlığı'nda da ortaya çıktı. Halk arasında, Shuaijiao güreşi organizasyonu Jiaodi güreşi kulübü kuruldu. Bu dönemdeki güreş müsabakaları üç tura ayrııldı.

CHAQUAN: Chaquan stili, Huizu Wushu (Müslüman dövüş sanatı) tarzıdır. Chaquan, Şamil stili veya Gulao Anshaquan yani eski suikast stili olarak da bilinir. Chaquan'ın kökeni ile ilgili olarak farklı görüşler vardır. En popüler olan hikayeye göre; Ming (1368-1644) hanedanlığı sonlarında, Wokou (Japon korsanlar) sık sık Çin’in güney kıyılarını işgal ediyorlardı. Ming imparatoru, Qi Jiguang’a Japonlara karşı general olmasını emreder. Ve her yere fermanı iletilir, Japonların üzerine yürümek için Japon karşıtlarından birlik toplayarak bölgeyi korumaya çalışırlar. Xinjiang (Uygur)’lı Huizu (Müslüman) olan Cha Mier (Şamil) yada diğer adıyla Cha Shangyi, vatanseverliği nedeniyle Japonlara karşı savaşmaya çağrılır. Ama, uzun mesafe yolculuğu ve iklim değişikliği nedeniyle, bu uzun yolculuk sırasında Luxi (Shandong eyaletinin batı bölgesi)’de hastalanır. Daha sonra, yerel Hui halkının özenli ilgisinden sonra, yavaş yavaş iyileşir. Cha Mier, Hui halkının iyiliklerinin karşılığını vermek için, onlara dövüş sanatını özenle öğretir. Ölümünden sonra, insanlar onu anmak için, öğrettiği dövüş sanatına Chaquan adını verirler. Huaquan (kayan stil) usta kardeşi Hua Zongqi tarafından oluşturuldu. Dolayısıyla "Cha Hua Bufen (Cha ve Hua’nın stili ayrılmaz)" diye bir söz vardır.

JIAOMENQUAN: Jiaomenquan stili, Huizu Wushu (Müslüman dövüş sanatı) geleneksel stillerinden birisidir. Yaklaşık bin yıldır halkın gelişimini koruma, yabancı saldırganlığa direnme ve tarihin ilerlemesini teşvik etme ve Çin dövüş sanatlarının gelişmesine ve zenginleşmesine bilgeliğine ve gücüne katkıda bulunma rolünü oynamaktadır. Ningxia eyaleti Çin'in kuzey batı sınırında yer almaktadır, antik çağda sınır savunması için önemli bir askeri merkezdi ve yabancıların ve dövüş sanatları ustalarının da ülkeye hizmet ettiği yerdir. Geçmişten bugüne zengin ve değerli bir Wushu kültürü ve mirası kalmıştır. Aynı zamanda ülkedeki tek eyalet düzeyinde Huizu (Müslüman halk) Özerk bölgesidir. Çin'in yurtiçinde ve yurtdışında tanınan Müslüman vilayetidir ve iki milyon Müslümanın toplandığı yerdir. Huizu Wushu'nun doğum yerlerinden biridir. Ningxia bölgesindeki prestijli Yang ailesi Jiaomen stilinin, peygamberi takip eden ilk atası Saidianchi Shansiding yani "al-Sayyid Shams al-Din‘Umar (1211-1279)"di, Yuan (960-1279) hanedanlığı döneminin önmeli kişisiydi ve fikirleri Çin'de de öğretilmeye başlamıştır. Huizu Wushu'nun önemli bir parçasıdır. İlk jenerasyon büyük usta Yang Shipeng (1779-1870) tarafından, selefleri temelinde ortaya çıkarılmış ve hayatını araştırma ve iyileştirmeye adamıştır. Huizu Wushu'nun temsilcisi ve özüdür. Yang ailesinin iç ve dış çalışmalarını miras almış, bir aile olarak Wushu Qigong uygulamaktadır. Jiji (teknik atak), Yangsheng (sağlık korumak) ve Biaoyan (gösteri yapmak) gibi formları birleştiren benzersiz bir etnik tada sahiptir. Yang ailesi Jiaomenquan stili, dini özelliklere sahip mükemmel bir geleneksel Wushu stilidir.

XINYIQUAN: Xinyi stili, Huizu Wushu (Müslüman dövüş sanatı) geleneksel stillerinden birisidir. Xinyi Liuhequan, kalp ve düşüncenin 6 uyumu stili anlamına gelir, Xingyiquan (kalp ve düşünce stili) olarak da bilinir. Efsaneye göre Xinyiquan, Song (960-1279) hanedanlığı generali ve halk kahramanı Yue Fei tarafından kurulmuştur. Yue Fei, kararlı ve yetenekliydi ve 3 orduyu da cesurca onurlandırdı. Çocukluğunda, ünlü usta Zhou Tong'dan edebi kültür ve dövüş sanatlarında eğitim almaya başladı. Daha sonra, Chen Guang'dan Daoshu kılıç, Qiangshu mızrak ve Daqiangshu büyük mızrak stillerini öğrendi. Uzun süren Kangjin savaşında mızraklar, askeri eğitmek için el stillerine dönüştürüldü. Bu el stili, şiddetli, acımasız ve son derece hızlıydı, değişimleri sonsuzdu. Gerçek savaşta, uzaktan mızrak, yakından el stili olarak kullanılabiliyordu. Yue Fei öldükten sonra, bu stil kaybldu ve nadiren yayıldı. Ming (1368-1644) hanedanlığının sonlarında, Qing (1644-1911) hanedanlığının başlarında, Shanxi'li Ji Jike, Shaanxi'deki Zhongnanshan dağını ziyaret etti ve bir yabancının tavsiyesiyle Yue Wumu'nun kitabı ile gece gündüz çalıştı. Fanqing Fuming (Qing karşıtı Ming taraftarı) katıldığından dolayı Shaolin tapınağında 10 yıl kaldı. Henan'lı Ma Xueli ile Anhui'li Cao Jiwu'ya bu sanatı öğretti. Ji Jike, stil okulunu kurduğundan bu yana, yüzlerce yıl ve onlarca nesilden sonra bu büyük sistem oluşturuldu. Miras sürecinde, zaman, bölge, kültür, inanç, din, gelenekler vb. nesnel ve öznel faktörlerin etkisiyle, nispeten açık ve yaygın olarak temsil edilen üç ana okul yavaş yavaş oluşmuştur. Birincisi Ma Xueli tarafından temsil edilen Henan bölgesi Xinyiquan. İkincisi, Cao Jiwu'dan sonra gelen Dai Longbang, Dai Erlu, Dai Liangdong, Dai Kui tarafından temsil edilen Shanxi bölgesi Xinyiquan. Üçüncüsü, Dai Erlu'dan sonra gelen Li Laoneng, Che Yizhai, Guo Yunshen tarafından temsil edilen Shanxi ve Hebei bölgeleri Xinyiquan (diğer adıyla Xingyiquan). Her okulun stilleri farklı olsa da, aynı stil teorisine ve ilk yöntemlere sahiptirler ve ortak bir eseri paylaşırlar: Shoudongchengji ile Liuhexinyi Guquanpu.

TANGPINGQUAN: Tangpingquan stili, Huizu Wushu (Müslüman dövüş sanatı) tarzıdır. Tangping Qishiquan, zemzem ibriğinin 7 hareketinin stili anlamına gelir, Qishiquan olarak da bilinir. Henan ve Shanxi gibi Huizu (Müslüman halk) arsında yaygındır, Dier Henquan (ikinci acımasız stil) olarak da tanınmıştır. Tangping Qishi adını, Huimin (Müslüman halk) tarafından kullanılan çorba ibriğine benzeyen hareketlerinden alıyor. Efsaneye göre, şu anda yaygınlaşan Tangpinquan stili, Henan eyaleti Zhoukou bölgesinden Yuan Fengyi tarafından öğretilmeye başlamıştır. Bazı kişiler, müreffah Tang (618-907) hanedanlığı döneminde batı bölgelerinden insanların geldiğini anlatmaktadır. Tang hanedanlığında ortaya çıkan Tangping (çorba ibriği) ve Xiyu (batı bölgesi) halkının Qishiquan (7 hareketli stil) ile birbirlerine karşı savaştığı bilgisi de bunu kanıtlamaktadır. Daha özgün olarak, Xiyu'lu Jin Xiaoting, Kaifeng'de bir dalını öğretmeye başladığıdır ve daha sonra merkezde yagınlaşmıştır. Zhoukou bölgesine yayıldığında son derece gelişmiştir. Yuan (1279-1368) hanedanlığı dönmeinde, Kubilay Han'ın güney kuzey şavaşında, Hui ordusu tarafından ortaya çıkarıldığı bilinmektedir. Ming (1368-1644) hanedanlığı döneminde, Japon korsanlara karşı savaşan Hui askerlerinden kaynaklandığı da anlatılmaktadır. "Tangpinghu" (zemzem ibriği ve kasesi), Müslamanların temizlik şekli olan Abudaisi (abdes)'nin malzemesidir. Tangping Qishiquan stili, bir zamanlar Hui halkı arasında daha geniş bir kitle tabanına sahipti. Tangping Qishiquan pratiği yapmadan önce söylenen "Taisimi", "merhametli ve şefkatli Allah'ın adıyla" anlamına gelmektedir. Formun başlangıç ve bitiş hareketleri zemzem ibriği niteliğindedir ve başangıçta ve bitişte "Dua" (Arapça olan kelimenin çevirisi ibadet anlamındadır) okunur. Tangping Qishiquan stili, kendi kendini yetiştirme, fiziksel uygunluk sağlığı koruma yeteneğine sahiptir, aynı zamanda fiili savaşta nefsi müdafaa için de uygulanabilir.

BAMENQUAN: Bamenquan stili, Huizu Wushu (Müslüman dövüş sanatı) tarzıdır ve kuzeybatı Çin'deki eski yerlere yayılmış mükemmel bir boks türüdür. Başlangıçta Lanzhou'da, gelişmesinden sonra, yavaş yavaş Qinghai, Xinjiang, Ningxia ve diğer yerlere yayıldı. Ortaya çıkmasının temeli olarak Sanguo (220-280) döneminin düşünürü Zhuge Liang'ın Bazhentu (8 savaş stratejisi) teorisi kullanıldı. Başlangıçta Lanzhou'da, gelişmesinden sonra, yavaş yavaş Qinghai, Xinjiang, Ningxia ve diğer yerlere yayıldı. Ortaya çıkmasının temeli olarak Sanguo (220-280) döneminin düşünürü Zhuge Liang'ın Bazhentu (8 savaş stratejisi) teorisi kullanıldı. Yumruk vurma nedeniyle; Xiu (sonlanmak), Sheng (doğmak), Shang (yaralanmak), Du (önlemek), Jing (görünmek), Si (ölmek), Jing (şaşırmak), Kai (açılmak) gibi 8 teori nedeniyle Bamen (8 disiplin) olarak anıldı. Bamenquan stilinin temellerini temsil eden Siquan, Paoquan, Jiulianchui, Tianqigun gibi bölümler Qing İmparatoru Qian Long (1736-1796) döneminde Shaolin rahipleri tarafından aktarıldı. Bamenquan stili, tarihsel olarak konuşulursa, pratik yapan bir çok kişi var, pek çoğu sonuç alamadı. Bunun nedeni, Bamenquan stilinin 3 ayrı dalından meydana gelmesindendir. Her bir dalda en az 20 form vardır. Bu, kişilerin kolayca ilerleyip, yoldan ayrılmasıdır.

BAJIQUAN: Bajiquan yani sekiz kutup stili, diğer adıyla Kaimen (açık kapı) veya Yueshan (yüksek dağ) Baji stili olarak da bilinir. Kaimen diyenler, 6 çeşit Kaifa (açık metot) yani Liudakai (6 büyük açıklık)'yı özü olarak alırlar ve, rakibin savunma karşıtlığını kırma "Fangshou Jiazi (savunma çatısı)" anlamındadır. Baji (8 kutup) diyenler, antik çağlarda kullanılan "Jiuzhouzhi Waiyou Bayin (9 kıtanın ötesinde 8 gece hali), Bayinzhi Waiyou Bahong (8 gece halinin ötesinde 8 yücelik), Bahong Waiyou Baji (8 yüceliğin ötesinde 8 kutup) ifadeleriyle yaşatılan Bafang Jiyuan (8 yöndeki kutup uzakta) anlamındadır. Yueshan (yüksek dağ) diyenler, efsaneye göre Baji'nin kaynağı Henan eyaletindeki Jiaozuo bölgesindeki Yueshan tapınağıdır, Yueshan terimi buradan gelmektedir. Baji stilinin kökeni, bir çok kişi tarafından oluşturulmuştur. Bir rivayete göre; Wu Zhong, Henan'lı Zhang Yueshan'dan öğrenmiştir. Wu Zhong, kızı Wu Rong'a öğretir. Daha sonra Wu ailesi Hebei eyaleti Canxian kasabası Mengcun köyüne taşınır ve Mengcun köyü, Baji stilinin yayılma yeri olur. Wu Rong'dan sonra, Baji stili 2 dala ayrılır ve öğretilmeye başlanır. Birincisi, Wu ailesi ve öğrencileri ile birlikte günümüze kadar ulaştırıldı. Daha derin kazanımlara sahip olan Wu Nan, Wu Shike ve Ma Fengtu sayesinde daha geniş bir şekilde yayılmaya sahip oldu. Bir diğer dal ise, Wang Si'nin Mengcun'da eğitimini aldıktan sonra, Luo Tuan'lı Zhang Keming'e öğretti. Zhang Keming ise oğlu Zhang Jingxing'e ve öğrencisi Huang Sihai'ye öğretti. Zhang Jingxing'in öğrettiği en etkili öğrencileri arasında Li Shuwen, Ma Yingtu, Han Huachen, Zhang Yuheng bulunmaktadır. Li, Ma ve Han'dan sonra, Bajiquan stili Mengcun'un bir köşesinden bütün Çin'e yayılmaya başlamıştır.

PIGUAQUAN: Piguaquan yani kesmek ve asmak stili, Ming (1368-1644) hanedanlığı döneminde halk arasında yaygındı. Ming hanedanlığı generali Qi Jiguang (1528-1588)'ın yazdığı Jixiao Xinshu (etkili disiplinin yeni kitabı)'da ve diğer kaynaklarda da genellikle kayıtları sıklıkla mevcuttur. Eski dönemlerde Piguaquan (yararak asma stili) deniliyordu, Momianquan (yüzeyi sıvamak stili) olarak da bilinir, çokca elayası kullanıldığından Piguazhang (kesip asan elayası) olarak da adlandırılır. Qing (1644-1911) hanedanlığı döneminde, Hebei eyaletinin Yanshan, Cangxian, Nanpi gibi bölgelerinde çalışılmaya başladı. İmparator Tong Zhi zamanında Beijing'den Tianjin'e kadar olan bölgeye yayıldı. İmparator Xuan Tong'un 2. yılında (1910) Tianjin Çin Savaşçı Derneği kuruldu, Pigua stili ana hedefiydi ve kuzey Çin bölgelerine yayılmaya başladı. 1928 yılında Çin Merkezi Guoshu Enstitüsü kuruldu ve Pigua stili ileri ders eğitimi olarak yapıldı. Minguo (1912-1949) döneminden sonra, Cangxian, Tianjin, Lanzhou, Shenyang gibi bölgelerde zenginleşti ve Ma Fengtu tarafından Gansu ve kuzeybatı Çin'e yayıldı. Qing hanedanlığı döneminde Yanshan ve Cangxian'da, Tongbeiquan'ı savunan ve yayan Pan Wenxue'dir. Pan Wenxue, Qing hanedanlığı Dao Guang ve Xian Feng dönemi yılları arasında (1821-1861) Yanshan şehrinde öğretmendi (eğitimden sorumlu ve aynı zamanda Yanshan akademisini de yönetiyordu). Yanshan akademsinde, Wen (edebi kültür) ve Wu (dövüş sanatı) olmak üzere iki bilimde öğrenci yetiştiriyordu. Yıllar geçtikçe dövüş sanatı bilimcileri çoğaldı, bunlardan Li Yunbiao (1812-1868) ve Xiao Hecheng (doğum ve ölüm yılları bilinmiyor) en yüksek itibara sahiptiler ve Tongbei Pigua stilinin en büyük mirasçısı oldular. Li Yunbiao ve öğrencileri, Tong Zhi'nin 7. yılının (1868) başlarında, bükülme karşıtı ordusunun savaşında kayboldular. Li Yunbiao orta yaşlarında başkente taşındı, bir ara Wuying Baqi (5 kamp 8 bayrak) birliğinde baş eğitmen olarak eğitim verdi. Xiao Hecheng, çocukluğunda Pigua stilini öğrendi, yeteneği mükemmeldi ve hafif çalışmaları özellikle göze çarpmaktadır, bu nedenle "uçan vücutlu Xiao" olarak tanındı. Li ve Xiao'dan sonra, Huang Linbiao, Wang Zhengyi, Yu Baolin, Pigua stilinin başlıca uygulayıcılarıdır. 1899 yılında, Huang Lianbiao (1831-1907) diğer adıyla Huang Weicun, Ma Fengtu (1888-1973)'yu 12 yaşındayken öğrenciliğe kabul etti ve Huang Linbiao'yu takip ederek 10 yıl sanat eğitimi aldı, Huang'dan Pigua stilini derinlemesine öğrendi. Tongbei Pigua stili, Huang ve Ma sayesinde büyük ölçüde gelişmiştir.

TONGBEIQUAN: Tongbeiquan, diğer adıyla Tongbei Wuyi veya Ma ailesi Tongbei Wuxue, Qing hanedanlığı döneminde, Hebei eyaleti Yanshan şehri Xiaozuozhuang köyünden Zuo Baomei (1753-1818)'in, Han soyadlı rahipten Piguaquan stili öğrendiği bilinmektedir. Zuo Baomei, Pan Wenxue'ye öğretir. Qing hanedanlığı Dao Guang ve Xianfeng dönemleri (1821-1861) arasında Cangxian bölgesinde ders veren Pan Wenxue, Yanshan akademisinde Wen (edebi kültür) ve Wu (dövüş sanatı) olmak üzere iki bilimde öğrenci yetiştiriyordu. Tongbei stilinin boş el ile silahlı bölümlerini öğretiyor, ve takip ettiği düşünürler ise Qing hanedanlığı başlarında yaşamış olan Yan Xizhai ile Li Shugu’nun fikirleriydi, ve Lixiang Huitong (teorik gerekçeler), Tiyong Jubei (vücut kullanımına sahip olmak); Tongshen Dahua (ilahi etkileyicilik), Beiwan Guanyi (uyumluluklara hazırlanmak) teorisi yayılmaya başladı. Amaçlar için Tongbeiquan teorisi. Çok fazla sanatçı vardı. Yanshan’lı Li Yunbiao (1812-1868), diğerlerinden en belirginidir. Ama, Pan Wenxue’nin teorileri aktarılmayan öğretiler içindi, bu nedenle Li Yunbiao gibiler aile hukukuna bağlı kalıyorlardı; dahili amacı Tongbei, harici anlamı Tongbi. Bu nedenle, Cangxian ve Yanshan bölgelerinde Li Yunbiao’nun tanımı yerel Tongbiquan ile karıştırılır. Qing hanedanlığı döneminde Cangxian’lı Ma Fengtu (1888-1973), Li Yunbiao’nun halefi Huang Linbiao (1831-1907)’dan Tongbeiquan’ı öğrenir, Huang’ın ölümüyle Ma Fengtu, Tongbei kavramını, Tongbi kavramından ayırt etmek için Tongbei kavramını beyan etmeye başlar. 1910’lu yıllarda, Ma ailesi, Tianjin’de Zhonghua Wushihui (Çin Savaşçı Biriği)’ni kurdu, Xiao Hecheng’in oğlu Xiao Gongfu ile anlaştıktan sonra Tongbeimen adını resmen açıkladı ve bir kerede Tongbei tanımını geniş kitlelere yaydı. O zamandan beri, Tongbeiquan’ın temsilcileri Ma Fengtu ve Ma Yingtu kardeşler, Tongbeiquan’ın geliştirilmesi ve yayılması için büyük çaba sarf etmişlerdir, böylece Tongbeiquan’ın ışığı ve gölgesi Cangxian ve Yanshan’ın her köşesine yayıldı, yavaş yavaş teknikten tekniğe bir teori sistemine dönüştü ve ülke genelinde şehirlere ve bölgelere yayıldı, özellikle kuzey batıda Shanxi, Gansu, Ningxia, Qinghai, Xinjiang eyaletleri gibi. Kuzey batı bölgelerinde Tongbeiquan’ın esas olarak, Ma Fengtu ve çocukları tarafından öğretildiği için, kuzey batı bölgelerinde Tongbeiquan’a Majiaquan (Ma ailesi stili) veya Mashiwuyi (Ma ailesi dövüş sanatı) olarak adlandırılır, son yıllarda, bu eşanlamlı daha geniş çevreye yayılmaktadır.

Yazan: İbrahim Sarı

突厥历史上的武艺

纵观5000年的历史，突厥人一直在战场上。因此，他们知道如何善用武器，并制定了高水平的战争策略。他们赢得了许多对抗大型军队的战争。突厥人在战场上取得成功的背后是他们无所畏惧，他们的身体有韧性，而且他们与敌人的斗争非常好。毫无疑问，他们在这些战场上使用了自己的武功。让我们根据突厥（土耳其人）和回民（穆斯林人）等民间少数民族居住的地区来考察当今中国出现的武术。

突厥虎师：突厥的军队是按部落组建的，一个部落一支军队，突厥人给中原汉地留下印象最深的，就是它那支来去如风、骁勇善战的骑兵部队。这支骑兵最盛时有40 万人，虽然人数较中原王朝的军队并不为多，但往往能以寡溃众，令对手不寒而栗。突厥国3 个虎师是突厥大汗也就是突厥国王的亲兵，等同于大唐的禁军，虎师是突厥最精锐骁勇善战的部队，只有突厥大汗和大汗亲属贵族可以统领。
虎师战斗力：突厥的虎师部队成员都是从突厥全国精选出来的武艺精湛的男子经过严格的训练而选出来的精兵，也就是现代说的特种部队，虎师都是执行大汗发布的私令去执行特殊任务和保护大汗的安全的部队，一般不轻易出战，虎师突厥马为“贺兰”，本来就是名产，而骑兵所用的战马更是优中选优。突厥马并不特别高大，体高基本上在140 厘米左右，但筋骨精悍，比例匀称，最适合长途奔袭。唐太宗就非常欣赏突厥战马，认为它具备“往来之气”。 突厥战马所配备的马具也是非常先进的。马衔均为铁制，成对使用。衔上有两个孔，中间系带。带扣为活扣，一般用铁、铜或骨头制成，能够调整带子的松紧。马镫一般是宽镫板、小革孔的8 字形马镫。有些马镫制作得非常精美，往往在环孔和镫板上镂刻花纹，有时还会镶上草木纹银错。马镫的使用使突厥骑兵的双脚有了着力点，战斗中就可以变单纯的砍杀为切击，极大地提高了战斗力。
虎师的兵器：虎师使用的兵器大致可分为射远器、卫体武器、短兵器和长兵器四种。具体来说，射远器包括弓矢和鸣镝。突厥弓一般用木头制成，把手和两端多用兽骨做衬子。弓臂一般长1．25 米，拉弓时两端弯曲成M 形。所用的箭镞多为三角形的铁制三叶镞。镞叶上穿有小孔，箭镞的下方带有钻孔的骨球，射出后遇风发响，故称“鸣镝”。卫体武器也就是突厥骑兵所穿的盔甲。一般认为，盔甲是侍卫之士的专用装备，控弦之士和柘羯不得染指。短兵器包括马刀、匕首和剑。马刀和匕首都做成直柄，区别在于前者厚重，后者刀锋有锲。剑制作得非常精美，剑身还镂刻图案，很可能是贵族佩戴的外来品。突厥骑兵所使用的长兵器有长矛和马绊两种。长矛也是用铁制成，矛尖狭长成棱形，锋利无比，可以刺穿敌人的重装甲。
虎师的战术：战术以高速度的运动战为显著特色。由于不习水性，突厥骑兵往往在冬季河水结冰之后南侵。而且，此时刚刚经过秋季，膘肥马壮，正是突厥用兵的好时节。同时，塞北隆冬季节，天寒地冻，草枯泉涸，通过掠夺南边的农业地区，也好解决草原上人畜的生存问题。 总之，无论是装备水平还是战术素养，突厥骑兵在当时的条件下都是非常先进的 。
虎师的兵力：虎师共有3 个师，虎1 师是前卫师，负责试探和进攻敌军前方和保护大汗的前正范围兵力约1 万5 到2 万之间乃虎师精锐中的精锐，虎2 师是左卫师，负责进攻和保护大汗的左侧安全兵力约1 万到1 万5 之间，虎3 师是右卫师，负责进攻和保护大汗的右侧安全兵力约1 万到1 万5 之间，后卫安全就是由大汗的亲属子弟组成的虎师大汗私人卫队负责。

手搏：手搏，是早在春秋战国时期即有“拳勇“一词，但到秦汉三国时尚无“拳术”这一专门的名称，意思与之相近的有“卞”、“手搏”。《汉书 哀帝纪》中说：“孝哀雅性不好声色，时览卞射武戏”。苏林注：“手搏为卞，角力武戏也”。可知手搏与角力并非一回事。《隋书 经籍志》及《旧唐书 艺文志》载，似在隋唐前就已亡佚。《手搏》被班固收在《汉书。艺文志》“兵书”部的“兵技巧”类。班固并对兵技巧作了说明，认为“技巧者，习手足，便器械，积机关，以立攻守之胜者也”。据此，《手搏》当属“习手足”之类，为汉以前关于徒手搏斗技术的的专门著作，也是所知中国最早的一部拳术古书。

摔跤：摔跤，是中国最古老的体育项目之一。 古代称为角力、角抵、相扑、争跤等。早在五千多年前的黄帝时代就有了古代摔跤活动。据《礼记·月令》记载，周代把摔跤、射箭和驾车三者列为军事训练项目。从秦末到汉景帝的半个世纪中，摔跤活动曾处于低潮。公元前140年，汉武帝时，摔跤活动又盛行起来。晋代，多在元宵节举行摔跤比赛。唐代多在春秋两季举行比赛，也作为宫廷娱乐的项目。五代时期，摔跤技术强调轻便敏捷 ，名手辈出，出现了中国第一部讲摔跤的书——调露子的《角力记》。宋代还出现了女子摔跤。民间有摔跤组织角抵社。这一时期的摔跤比赛分三个回合。

查拳：查拳，是回族传统武术的拳种之一。查拳号称查密尔拳或古老暗杀拳。关于查拳的起源，说法不一。比较流行的说法是在明朝末年，倭寇经常侵扰中国东南沿海，明帝命戚继光为抗倭大将，并诏书天下，聚兵东征，抗倭保国。新疆回族查密尔（尚义），出于爱国，应征东来抗倭。但是由于路途遥远，气候多变，长途跋涉中，经鲁西染病。后经当地回族人民的精心照料，逐渐康复。为报答关照之情，查尚义将自己武艺悉心传授给回族乡亲。他逝世后，人们便把他传授的武艺命名为查拳，以资纪念。而滑拳乃是他的师弟滑宗歧所传，故有“查滑不分”之说。

教门拳：教门拳，是回族传统武术的拳种之一。近千年来一直起着保护民族发展，反抗外侮推动历史前进的作用，为发展和丰富中华武术贡献自己的智慧和力量。宁夏地处西北边陲，是古代边防军事重镇，常是大兵云集文臣武将汇集之所，又是异人奇士武林高手报效国家之地，留下了丰富宝贵的的武术文化遗产；也是全国唯一的省级回族自治区；是闻名中外的中国穆斯林省，聚集着二百万回族人民；是回族武术的发祥地之一。宁夏地区久负盛名的杨氏教门拳，源自穆圣随初祖赛典赤赡思丁归顺元朝传入中国；是回族武术的重要组成部分；是一代宗师杨公士鹏先生（1779-1870）在族内前人的基础上，倾其一生呕心沥血精研炼所创；是回族武术的代表和缩影；是传承于杨氏家族冶内外功于一炉，融武术气功于一家，集技击、养生、表演于一体的具有独特民族风味，宗教特色的优秀传统武术故又被称为杨氏教门拳。

心意拳：心意拳，是回族传统武术的拳种之一。心意六合拳，又称心意拳。据传心意拳为宋代名将民族英雄岳飞所创，岳飞刚毅多谋，勇冠三军。自幼随名师周侗习文练武，随陈广习刀术、枪术，尤精大枪术。在长期抗金战斗中，化枪为拳，训练将士。此拳刚猛狠毒，奇快无比。意到拳到，变化无穷。实战中远可用枪，近则用拳。后岳飞被害，此拳随之销声匿迹，鲜有所传。明未清初，山西姬际可，访名师于陕西终南山，遇异人指教，授予《岳武穆拳谱》朝夕研练，尽得其妙，中年时期，因参加反清复明，隐居少林寺10年，传艺于河南马学礼，安徽曹继武。姬际可开宗创派以来，历经数百年、十余代人传承，已形成了庞大的体系。在传承过程中，因受时间、地域、文化、信仰、宗教、习俗等客观和主观因素的影响，逐渐形成了比较明晰的、具有广泛代表的三大主流派。一是以马学礼为代表的河南心意拳，二是以曹继武之后的戴隆邦，戴二闾，戴良栋，戴奎为代表的山西祁县心意拳，三是以戴隆邦，戴二闾之后的李老能，车毅斋，郭云深等为代表的山西，河北心（形）意拳。各派虽然风格不同，但拳理拳法是一致的，共同据守着一个拳谱：《守洞尘技》、《六合心意古拳谱》。

汤瓶拳：汤瓶拳，是回族传统武术的拳种之一。汤瓶拳又名汤瓶七式拳、七势拳、骑势拳，流行于河南、陕西等地的回族之中，被称为“中原第二狠拳”。汤瓶七式，因其拳式动作似回民所用汤瓶壶而得名。相传现在流传的汤瓶拳多由河南周口袁凤仪传出。有人说盛唐之时，西域人传入，并以唐代出土的汤瓶和西域人以七式拳对搏的画面为证。具体一些的，是说由西域人金小亭传至开封一带，后于中原地带普遍开花。传至周口一带时，得到极度发展。据传为元代回族军队在随忽必烈南征北战的战争中创造出来，也有说法是源自明朝抗击倭寇的回族将士。它以穆斯林洗“阿卜代斯”的汤瓶壶为标记。汤瓶七势拳在回族中曾经有较为广泛的群众基础。汤瓶七势拳练习前先口诵“台斯迷”，意为“奉普慈特慈的真主尊名”。该拳起势和收势皆为汤瓶式，开始和结尾均冠以“接都阿 ”(Dua，阿拉伯语音译，意为“祈祷”)。汤瓶七势拳是既能修身养性、强身健体，又可应用于实战，防身自卫。

八门拳：八门拳，是回族传统武术的拳种之一。八门拳意指八门拳派，是流传在我国西北地区古老的地方优秀拳种。最初始于兰州，后经过不断发展，逐渐传入青海、新疆、宁夏等地。他以三国诸葛亮的“八阵图”为创拳依据，因拳打，休、生、伤、杜、景、死、惊、开 ，八门，故而得名。代表八门拳派根基的撕拳、炮拳、九环锤、天启棍等相传由乾隆年间少林游僧所传。八门拳从历史上来讲，练的人很多，练出成绩的却不多，这是因为从八门拳的三大分类来讲，每个分类至少有二十几个套路，这样就容易使人进入了歧途。

八极拳：八极拳又名「开门八极拳」或「岳山八极拳」，称「开门」者，取其以六种开法（六大开）作为技法核心，破开对方门户（防守架子）之意。称「八极」者，系沿用古代有「九洲之外有八寅，八寅之外有八宏，八宏之外有八极」的说法，寓「八方极远」之意。称「岳山」者，相传八极源自河南焦作岳山寺，故名冠「岳山」。八极拳之源流，见于著作者，一说系由河南人张岳山传吴钟，此外尚有其它说法，惟各说均待考证。吴钟传艺其女吴荣，后吴家移居河北沧县孟村镇，孟村遂成为八极拳的传播地。自吴荣之后，八极拳分两支传习。一是吴氏本家及其门生，近代传衍不绝，造诣较深者有吴楠、吴世科，其近亲马凤图影响较大传人较广。另一支是王四学艺于孟村后，传罗疃张克明，张传其子张景星、黄四海等。张景星传人较多其中影响较大的有李书文、马英图、韩化臣、张玉衡等。自李、马、韩之后，八极拳由孟村一隅之地传播及全中国。

劈挂拳：劈挂拳，明代即流行于民间。明代将军戚继光（1528-1588）著在纪效新书中及其它典籍数据屡见其相关记载，古代又称「披挂拳」，亦名抹面拳，因多用掌，故而又称劈挂掌。清代主要传习于河北盐山、沧县、南皮县等地。同治年间传至京津地区。宣统二年，天津中华武士会成立，列劈挂拳为主要科目之，传播于华北地区。1928年中央国术馆成立，劈挂拳被列入高级教材。民国以后，以沧县、天津、兰州、沈阳等地为盛。并由马凤图先生传播于甘肃西北等地。自清朝盐山、沧县倡导和传播通备拳的是潘文学。潘在清道光咸丰年间盐山县“教谕”（主管教育，同时兼办盐山书院）。盐山书院分文、武两科传授学生，历时数年，武科人才济济，其中李云标、萧和成二人造诣最高，成为通备劈挂拳的最高继承传习人，李云标及其门徒在同治七年初抗捻军的战争中丧亡殆尽，李云表中年时客居京都，曾做过五营八旗总教习，名噪京师，萧合成年幼即习劈挂拳，功夫可谓炉火纯青，因其轻功尤为出众，故称“飞身萧”，继李、萧之后，有黄林彪、王正谊、于保麟是劈挂拳的主要传习者。1899年黄林彪字伟村收马凤图字健翊为徒，当时马12岁，从师黄林彪学艺10年，是黄所习劈挂拳门中受教最深的一位。通备劈挂拳在黄、马两代得到了很大发展，在沧县、盐山等地影响很大。

通备拳：通备拳又名「通备武艺」或「马氏通备武学」，清朝河北盐山小左庄人左宝梅（1753-1818），因其武德高尚，武技出众，故人尊称“左八爷”，据说左得艺于一韩姓逃僧。左又传于潘文学。至清代道光、咸丰之际，曾为沧县教谕的潘文学，在盐山书院分文武两科授徒，传授通备拳祛器械，并遵循清初学者颜习斋、李恕谷的学说，传播以“理象会通，体用具备；通神达化，备万贯一”。为要旨的通备拳理论。得其艺者甚众，盐山李云标（1812-1868）等人最称突出。但潘文学以通备学说为不传之学，故李云标等恪守家法，内宗通备而外称通臂。因此，沧县、盐山县一带多以李云标所传与当地通臂拳混为一谈。清光绪年间，沧县马凤图（1888-1973）从李云标衣钵传人黄林彪（1831-1907）授通备拳，黄氏曾遗命马凤图，自彼开始当明确宣称通备，以区别于其他名同实异的通臂拳。至1910年，马氏在天津创立中华武士会，经与萧和成之子萧公辅商定，正式宣布通备门名号，并曾将《通备释义》榜示于大庭广众。自此以后，作为通备拳的主要代表人，马凤图、马英图兄弟，为通备拳的发展与传播付出了巨大努力，从而使长期以来若明若暗的流传于沧、盐一隅之地的通备拳，逐步发展成为一个从理论到技术都体系化了的拳派，并传播到全国各大省区，特别是大西北陕、甘、宁、青、新诸省区。由于西北地区的通备拳主要是马凤图及其子弟所传教，故而在西北地区通备拳又被称之为“马家拳”或“马氏武艺”。

作者：黄天郎老师